Holvikejekta - sjøens stavkyrkje
Ei jekt er eit breitt fraktefartøy utan dekk med råsegl. Holvikejekta, som vart bygd på Sandane i 1881, er den einaste opphavelege store klinkbygde jekta som er bevart i Noreg.
I fleire hundre år frakta jektene varer mellom bygdene og Bergen, men kring 1900 vart dei utkonkurrerte av skip med motor. Dei fleste jektene vart ombygde eller destruerte.
Redda av sogelag og kommune
I Gloppen kjøpte det nystifta Nordfjord Sogelag jekta i 1909. Sogelaget jobba for å etablere Nordfjord Folkemuseum, og då museet kom på plass i 1915 vart Holvikejekta den første gjenstanden i samlinga.
Tomta jektenaustet stod på vart i 1910 ble skilt ut frå garden Austrheim, slik at Gloppen kommune kunne kjøpe tomta. «Desse tvo jordstykki vil heradsstyret yverlata til museet med gaavebrev til fullt raadvelde», kan ein lese i museumsprotokollen.
Byggeprosjektet
Arbeidet med eit verne- og formidlingsbygg har pågått sidan 2013. Frå 2018 til 2020 utarbeidde museet tilstands- og tiltaksrapport, prospekt og byggteknisk rapport. I 2021 vart prosjektet fullfinansiert og i 2024 starta bygginga. Budsjettet er på kring 40 mill. kr og er ei tredelt finansiering mellom stat, fylke og kommune. I tillegg har ein folkeaksjon gjeve verdifulle bidrag.
Arkitekten bak bygget er Ola Sendstad, entreprenør er Veidekke, og Øyvind Tåsåsen frå Musea i Sogn og Fjordane var prosjektleiar.