– Musea i Sogn og Fjordane har endeleg fått seg sitt etterlangta fellesmagasin. Dermed er det også ein stor nasjonal dag, for med dette så sikrar vi at alle dei nasjonale klenodia som de forvaltar, frå båtsamling, gjenstandar frå tidlegare folkeliv og kultur, til Nikolai Astrup sine nasjonalromantiske verk, no får den optimale bevaringa som gjenstandane fortener, sa Lubna Jaffery til eit femtitals frammøtte i Angedalen.
Ho trakk fram det rasjonelle i prosjektet ved å gjenbruke ein gamal fabrikk, og at samlingane no ikkje blir gøymde vekk og gløymde, men gjort lett tilgjengeleg for forsking og formidling, både på staden og til utlån.
Etterpå tok ho på seg kvite bomullshanskar og løfta høgtideleg opp innviings-tingen: Eit rikt dekorert treskrin. Så vart dørene til magasinet opna, og ho bar det inn og plasserte det på hylleplassen sin som den første gjenstanden offisielt på plass. Tinghuset var no opna.
Skrinet kjem frå Stardalen i Jølster og er den første gjenstanden som får hus i fellesmagasinet. Det er valt ut til fordi det var det også var den tingen som først vart tatt opp ved Sunnfjord Museum, tilbake i 1925, og fekk nummeret Sum.00001. Skrinet var truleg også utstilt då Sunnfjord museum opna dørene for første gong i 1926. Med sine vakre utskjeringar av seksbladroser og rutemønster, er skrinet også representativt for samlingane til musea.
Musea i Sogn og Fjordane har over 120.000 gjenstandar i samlingane, og mange av dei vil finne vegen til Tinghuset.
– Etter at musea vart konsolidert i 2009, har vi fått muskulatur og evne til å drive god samlingsforvaltning, og passe på at gjenstandar og bygningar har det bra. Dette vi gjer i dag er ein viktig milepåle for oss i det arbeidet. Eg trur ikkje det hadde vore mogeleg å gjennomføre prosjektet på denne måten med ni mindre museum, sa administrerande direktør Jan Heggheim under opninga.
– Gratulerer med dagen til alle i heile landet. Dette er ein nasjonal storhending. Musea brukar gjenstandar for å fortelje ein historie, og det er vår felles historie. Bak musea sine utstillingar står det eit enormt arbeid med å bevare gjenstandane, også dei som ikkje er vist enno. Dei skal bevarast for framtida, og det er Tinghuset her har som funksjon. Eit velfungerande magasin er nødvendig for å forvalte salingane på ein god og framtidsretta måte, sa varaordførar Stian Davies i Vestland fylkeskommune.
Styreleiar i Musea, Ivar Kvalen fortalde at tanken om å f åpå plass eit fellesmagasin for musea i området byrja tidleg på 1990-talet, og dermed har tatt over 30 år å realisere.
– Ein kan på mange måtar sei at å drive museum er eit arbeid blant dei lange linjene. Vi har gjenstandar som kanskje er to og tre og fire hundre år gamle, og vi tek vare på dei så vi kan sjå dei om er to og tre og fire hundre år 400, ja kanskje i evig tid. I den samanheng er kanskje ikkje 30 år ei lang tid. Når vi står her i dag, kan vi trygt sei at vi er glad for at dagen endeleg er her, sa Ivar Kvalen.
Økonomiske rammer for Tinghuset.
Ramma for avtala med hovedentreprenør Åsen og Øverlid er på 62 millionar kroner. Byggesteget har ei kostnadsramme på 76 millionar kroner. Kulturdepartementet har løyvd 40 millionar, fylkeskommunen 20 millionar. Dei resterande kostnadene har Musea i Sogn og Fjordane mellom anna med eigenkapitalinnsats.
Det manglar framleis 27 millionar kroner for å fullføre bygget. Det som står att for at alle funksjonane i bygget skal verte ivaretekne, er publikumsdelen med studieplassar, undervisningsrom og publikumsmagasin, pluss eitt større magasin for mindre gjenstandar er ikkje klart.
